Jak rodzina może zareagować na Twoją diagnozę ADHD?

Otrzymanie diagnozy ADHD w dorosłości może być momentem przełomowym dla osoby, której dotyczy, ale też dla jej/jego otoczenia. Wiele osób przez lata zmaga się z trudnościami w organizacji, koncentracji czy impulsywnością, nie rozumiejąc ich źródła. Diagnoza może przynieść ulgę, dając możliwość wdrożenia skutecznych strategii radzenia sobie z objawami. Jednocześnie, dla rodziny i bliskich może być to zaskoczenie, które wywołuje różnorodne emocje – od akceptacji po niepewność i lęk.

Czego można się spodziewać po najbliższych i jak sobie z tym poradzić?

Emocje i reakcje rodziny

Diagnoza ADHD może wywołać szeroki wachlarz reakcji wśród bliskich osoby dorosłej, która ją otrzymała. Część osób będzie wspierająca i otwarta na nową wiedzę, a inni mogą poczuć lęk lub okazać niezrozumienie. Przygotuj się na to, że może być różnie.

Ulga i lepsze zrozumienie przeszłości

Niektórzy członkowie rodziny mogą odczuwać ulgę, gdyż diagnoza pomaga wyjaśnić wiele zachowań i trudności, które występowały przez lata. To moment, w którym przeszłe frustracje związane z impulsywnością, zapominaniem czy dezorganizacją bliskiej osoby zaczynają nabierać sensu.

Osoba z ADHD i jej bliscy mogą zdać sobie sprawę, że wiele konfliktów nie wynikało ze złej woli, a z neurobiologicznych mechanizmów. To może być fundament do budowania głębszego zrozumienia i poprawy relacji rodzinnych.

Lęk i niepewność co do przyszłości

Diagnoza ADHD może wzbudzać niepokój o przyszłość osoby, która ją otrzymała. Członkowie rodziny mogą mieć pytania typu:

• Jakie będą skutki ADHD na życie zawodowe i relacje?
• Czy terapia i leki pomogą?
• Jak możemy wspierać bliską osobę w codziennym życiu?

Niepewność często wynika z braku wiedzy, dlatego jednym z kluczowych kroków jest edukacja w zakresie ADHD w dorosłości.

Zaprzeczanie i sceptycyzm

I tu już się zaczyna mocniejszy kaliber. Niektórzy członkowie rodziny mogą zareagować sceptycznie, odrzucając diagnozę lub jej znaczenie. Często wynika to z przekonania, że ADHD dotyczy tylko dzieci lub że „wszyscy mają problemy z koncentracją”.

W skrajnych przypadkach rodzina może bagatelizować trudności osoby z ADHD lub sugerować, że diagnoza jest „modna”. Takie postawy utrudniają proces akceptacji i mogą powodować poczucie niezrozumienia u osoby, która właśnie zaczyna odkrywać swoją neurobiologiczną tożsamość.

Poczucie winy i analizy przeszłości

Rodzina może zacząć analizować przeszłość, zastanawiając się, czy mogli wcześniej dostrzec objawy ADHD. Niektóre osoby mogą odczuwać poczucie winy, zadając sobie pytania typu:

• Czy mogliśmy pomóc wcześniej?
• Czy nasze podejście wychowawcze sprawiało trudności osobie z ADHD?

Takie refleksje są naturalne, ale warto pamiętać, że wiedza na temat ADHD w dorosłości dopiero w ostatnich latach stała się szerzej dostępna.

Jak radzić sobie z reakcjami rodziny?

1. Edukacja i dzielenie się wiedzą

Wiedza, wiedza i jeszcze raz – wiedza. Najważniejszym krokiem w procesie adaptacji do nowej rzeczywistości jest edukacja. Warto dzielić się z rodziną wartościowymi materiałami – artykułami, książkami czy webinarami na temat ADHD. Im większa wiedza, tym większa szansa na akceptację i zrozumienie.

2. Otwarte rozmowy i wyrażanie emocji

Zachęcanie do szczerych rozmów może pomóc w rozwianiu wątpliwości oraz pogłębieniu relacji. Ważne jest, aby osoba z ADHD mogła wyrazić swoje potrzeby, mówić o swoich wyzwaniach i tym, jak diagnoza wpływa na jej życie. Pamiętaj natomiast, że rodzian może zwyczajnie nie rozumieć Twoich codziennych zmagań i potrzeba czasu, żeby to się stało dla nich bardziej jasne.

3. Wsparcie terapeutyczne

Rodzina może również skorzystać z konsultacji psychologicznych lub warsztatów psychoedukacyjnych. Terapia rodzinna może pomóc w poprawie komunikacji i wypracowaniu skutecznych metod wsparcia.

4. Cierpliwość i akceptacja

Proces akceptacji diagnozy i jej konsekwencji może zająć czas – dla osoby z ADHD, jak i jej bliskich. Ważne jest, aby każda ze stron okazała sobie wyrozumiałość, a nowe strategie wprowadzane były stopniowo.

Diagnoza ADHD w dorosłości to nie tylko informacja dla osoby, której dotyczy – wpływa także na jej relacje rodzinne i społeczne. Reakcje bliskich mogą być różnorodne: od wsparcia po niezrozumienie. Kluczowym elementem radzenia sobie z nową rzeczywistością jest edukacja, otwarta komunikacja oraz cierpliwość w procesie adaptacji.

Referencje:

Barkley, R.A. (2018). Taking Charge of Adult ADHD. Guilford Press.

Kooij, S.J. (2016). Adult ADHD: Diagnostic Assessment and Treatment. Springer.

Young, S., & Bramham, J. (2012). ADHD in Adults: A Psychological Guide to Practice. Wiley-Blackwell.

Boerger, A. (2023). W głowie się nie mieści. O dorosłości z ADHD. Wydawnictwo Otwarte.

Stone, M. (2022). ADHD u dorosłych. Jak uspokoić umysł i uporządkować swoje życie.

Król, A. (2024). Przegląd książek na temat ADHD (zaktualizowany, wersja 2.0).