Skip to main content
neuroróżnorodność

Czy to depresja, czy ADHD?

Depresja i ADHD to dwa różne zaburzenia, które jednak często współwystępują i mogą być mylone ze względu na podobieństwo objawów. Często jako pierwsze przypisywane są leki na depresję, mimo, że „pod powierzchnią, tak naprawdę może kryć się niezdiagnozowane, a tym bardziej, nieleczone ADHD. Warto zrozumieć, dlaczego tak się dzieje i jak można skutecznie diagnozować oraz leczyć te zaburzenia.

Współwystępowanie depresji i ADHD

Badania pokazują, że od 16% do 31% dorosłych z ADHD doświadcza również depresji (Biederman et al., 1993). Współwystępowanie tych dwóch zaburzeń jest częstsze u kobiet niż u mężczyzn (Skirrow et al., 2009). Osoby dorosłe z nieleczonym ADHD często mają epizody depresyjne, co może prowadzić do poważnych problemów w życiu codziennym i bardzo często jest konsekwencją niezaopiekowanej nieroróżnorodności. Impulsywność (często związana z emocjonalnym jedzeniem, czy używkami), labilność emocjonalna, chwiejne poczucie własnej wartości i wieczne poczucie inności, bycia gorszym, mogą być powodem epizodów depresyjnych.

Dlaczego tak łatwo się pomylić?

Depresja i ADHD mają wiele podobnych objawów, co może prowadzić do błędnej diagnozy. Oto niektóre z nich:

  • Zaburzenia snu: Problemy z zasypianiem, bezsenność, niespokojny sen.
  • Zmiany apetytu: Utrata apetytu lub przeciwnie, nadmierny apetyt.
  • Niska samoocena: Poczucie własnej niewartości, brak pewności siebie.
  • Brak poczucia sprawstwa: Trudności w podejmowaniu decyzji, brak inicjatywy.
  • Wzbudzenie ruchowe: Nerwowość, niezdolność do siedzenia w jednym miejscu.
  • Trudności z koncentracją uwagi: Problemy z skupieniem się, łatwe rozpraszanie się.
  • Trudności z pamięcią: Zapominanie o codziennych obowiązkach, trudności w przypominaniu sobie informacji.
  • Uzależnienia: Nadużywanie substancji psychoaktywnych.
  • Upośledzenie poczucia czasu: Trudności w planowaniu, zarządzaniu czasem.
  • Wrażliwość na odrzucenie: Obawa przed krytyką, silna reakcja na odrzucenie.
  • Trudności z odprężeniem: Trudności w relaksacji, ciągłe napięcie.
  • Drażliwość: Łatwe wybuchanie gniewem, irytacja.
  • Trudności decyzyjne: Trudności w podejmowaniu decyzji, wahanie się.

To może trochę o liczbach?

W Polsce na depresję cierpi około 1,2 miliona osób rocznie (Raport NFZ, 2020). Depresji doświadczyło prawie 5% Polaków, a choruje na nią prawie 4 miliony Polek i Polaków (Badania CBOS, 2018). Według danych raportu Fundacji Pomagam.pl aż ponad 8 mln Polaków doświadczyło objawów zaburzeń psychicznych (z depresją i lękiem na szczycie tej listy). Kobiety są 1,5 do 2 razy bardziej narażone na depresję niż mężczyźni (Kessler et al., 2003). Współwystępowanie ADHD i depresji jest częstsze u kobiet niż u mężczyzn, z kobietami z ADHD mającymi 5,4 razy większe ryzyko zdiagnozowania depresji w porównaniu do mężczyzn (Faraone et al., 2000).

Jakiej pomocy szukać?

Jeśli podejrzewasz u siebie lub bliskiej osoby ADHD lub depresję, ważne jest, aby szukać pomocy zarówno wśród bliskich, jak i u specjalistów. Oto kilka kroków, które mogą pomóc:

  1. Rozmowa z bliskimi: Podziel się swoimi obawami i uczuciami z rodziną i przyjaciółmi. Wsparcie emocjonalne jest kluczowe.
  2. Konsultacja z lekarzem: Skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu lub psychiatrą, aby uzyskać profesjonalną diagnozę i plan leczenia.
  3. Terapia: Psychoterapia, w tym terapia poznawczo-behawioralna (CBT), może być skuteczna w leczeniu zarówno ADHD, jak i depresji (Barkley, 2015).
  4. Farmakoterapia: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki, które pomogą w kontrolowaniu objawów (Faraone et al., 2015).

Depresja i ADHD to zaburzenia, które mogą współwystępować i mają wiele podobnych objawów. Ważne jest, aby zrozumieć różnice między nimi i szukać odpowiedniej pomocy. Wsparcie bliskich oraz profesjonalna diagnoza i leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia osób zmagających się z tymi zaburzeniami.

Referencje:

Barkley, R. A. (2015). „ADHD in Adults: What the Science Says.” Guilford Press.

Biederman, J., Faraone, S. V., Spencer, T., et al. (1993). „Patterns of psychiatric comorbidity, cognition, and psychosocial functioning in adults with attention deficit hyperactivity disorder.” The American Journal of Psychiatry, 150(12), 1792-1798.

Faraone, S. V., Biederman, J., Spencer, T., et al. (2000). „Gender differences in a sample of adults with attention deficit hyperactivity disorder.” Psychiatry Research, 89(1), 29-37.

Faraone, S. V., Biederman, J., & Mick, E. (2015). „The age-dependent decline of attention deficit hyperactivity disorder: a meta-analysis of follow-up studies.” Psychological Medicine, 36(2), 159-165.

Kessler, R. C., Berglund, P., Demler, O., et al. (2003). „The epidemiology of major depressive disorder: results from the National Comorbidity Survey Replication (NCS-R).” JAMA, 289(23), 3095-3105.

Skirrow, C., Hosang, G. M., Farmer, A. E., & Asherson, P. (2009). „An update on the debated association between ADHD and bipolar disorder across the lifespan.” International Journal of Bipolar Disorders, 1(1), 17.