ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, jest zaburzeniem, które często wiąże się z trudnościami w koncentracji, nadmierną aktywnością i impulsywnością. Dorośli z ADHD, mimo że nauczyli się wielu strategii radzenia sobie z tym zaburzeniem, często nadal zmagają się z objawami, które mogą wywoływać potrzebę znalezienia chwili spokoju i ciszy. Poniżej kilka powodów, dlaczego tak się dzieje:
1. Przebodźcowanie
Przebodźcowanie jest stanem, w którym mózg otrzymuje zbyt wiele informacji naraz, co prowadzi do uczucia przytłoczenia. Dorośli z ADHD są szczególnie podatni na przebodźcowanie ze względu na ich nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne. W otoczeniu pełnym hałasu, światła, ruchu czy intensywnych interakcji społecznych, osoby z ADHD mogą szybko się przemęczyć i przytłoczyć, albo zirytować. To złość jest najczęstszym sygnałem, że wokół dzieje się zwyczajnie za dużo. Często niezrozumienie, że to nadmiar (wszystkiego wokół – ludzi, dźwięków, zapachów) prowadzi do ataków złości, na czym potrafią ucierpieć najbliższe relacje.
2. Nagłe zmęczenie
Nagłe zmęczenie (często wyglądające jak „odcięcie”, „wyłączenie prądu”) to jeden z typowych objawów przemęczonego ADHD-owego umysłu. Kiedy mózg jest bombardowany zbyt wieloma bodźcami, może dojść do tzw. „shutdownu”, czyli chwilowego wyłączenia, które jest formą obrony przed przeciążeniem. W takim momencie, dorośli z ADHD mogą odczuwać silną potrzebę znalezienia cichego i spokojnego miejsca, gdzie będą mogli odpocząć i naładować baterie. Ważne jest, żeby najbliższe otoczenie miało świadomość dlaczego tak się dzieje i że w naszym przypadku, jest to normaln objaw. Po prostu potrzebujemy się zregenerować. Zmęczenie u osób z ADHD po prostu nie przychodzi stopniowo, a natychmiastowo (witamy implusywność:)).
3. Potrzeba odizolowania się
Osoby z ADHD często potrzebują chwil samotności, aby zresetować swoje myśli, a co ważniejsze, emocje. Cisza i spokój pozwalają na zminimalizowanie natłoku, kalibrowanie się do tu i teraz (co może pomóc w lepszym zarządzaniu objawami ADHD). To czas, w którym mogą się skupić na swoich myślach, zrelaksować i odzyskać równowagę emocjonalną. I znów, jak ważne jest, żeby najbliźsi o tym pamiętali. To, że musisz wyjść na chwilę, odetchnąć od tego co dzieje się w drugim pokoju, nie musi martwić partnera/partnerki, czy przyjaciół – to Twój sposób na „złapanie emocjonalnego pionu”.
4. Minimalizacja rozpraszaczy
W otoczeniu pełnym bodźców, dorośli z ADHD mogą mieć trudności z koncentracją na jednej czynności. Cisza i spokój pozwalają na redukcję rozpraszaczy, co może znacząco poprawić ich produktywność i zdolność do wykonywania zadań. Całe szczęście, w miejscach pracy coraz częściej są pomieszczenia pozwalające na wyciszenie, strefy ciszy w pociągach i słuchawki z aktywną redukcją hałasu. ADHD ma to do siebie, że nie jest róźnorodne i każdy z nas może potrzebować innych narzędzi pozwalajcych na skupienie – jedni potrzebują głośnej muzyki, inni dźwięków lasu, a jeszcze inni absolutnej ciszy.
Pamiętaj, że cisza potrafi być bardzo pomocnym, a wręcz często niezbędnym sposobem na dbanie o siebie.
Referencje
Kupnicka Z., Poraj G., Kaźmierski J. (2017). „ADHD u osób dorosłych – rozpoznawanie, przyczyny i skutki.” Psychiatr Psychol Klin, 17(3), 195-202. DOI: 10.15557/PiPK.2017.0023.
Gondek T.M., et al. (2024). „Diagnostyka i postępowanie terapeutyczne u dorosłych z ADHD. Rekomendacje Sekcji Kształcenia Specjalizacyjnego Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i koalicji organizacji na rzecz osób z ADHD – 2024 r.” Psychiatria Spersonalizowana, 3(3-4), 43-73. DOI: 10.5114/psychs.2024.142908.
Murawiec S. (2024). „Komentarz do rekomendacji: Diagnostyka i postępowanie terapeutyczne u dorosłych z ADHD. Rekomendacje Sekcji Kształcenia Specjalizacyjnego Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i koalicji organizacji na rzecz osób z ADHD – 2024 r.” Psychiatria Spersonalizowana, 3(3), 74-76. DOI: 10.5114/psychs.2024.143260.